A ) COĞRAFİ KONUM :
Divriği Fırat Nehrinin Kolu olan Çaltı Çayı Vadisi'nin yakınında kurulmuştur.Doğusunda Erzincan, batısında Kangal, kuzeyinde Zara - İmranlı, güneyinde Malatya ile çevrilidir. İlçenin yüzölçümü 2935 km², denizden yüksekliği 1250 metredir. İlçe Merkezinin nüfusu 15.135, köyleri ile birlikte toplam 22.900'dür.
Divriği'nin 4 bucağı, 109 köyü ve 84 mezrası bulunmaktadır. Merkez ilçede 26 mahallesi vardır. ilçenin önemli dağları, Kuzeyinde Çengelli Dağı (2650m.), Deli Dağ (2350m.), Efendi Dağı, Göldağı ve Akdağ'dır.Güneyinde, Yama Dağı, Demirli, Geyikli. Güneydoğusunda, Sarıçiçek Yaylası, doğuda, Iğımbat Tepesi, Batıda Dumluca dağı yer alır. İlçenin en önemli akarsuları Çaltı Çayı ve Lik Suyu' dur.
Yörede karasal iklim özellikleri görülür. Kışları karlı ve soğuk, yazlar kurak ve sıcak geçer. ilçenin bazı dağlarında meşe, ardıç ve çam türü seyrek orman alanları mevcuttur.
B ) TARİH :
Divriği'nin tarihi Hititlere kadar uzanır. Roma İmparatorluğu devrinde Teprice - Tefrike denilen kentin adı, XIII. yüzyılda İbn-i Bibi'nin Selçuknamesi' nde, diğer bazı eser ve kitabelerde Divriği olarak geçmektedir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi' nde ise bugün olduğu gibi Divriği olarak yazılmıştır.
Divriği'nin belgelere dayanan tarihi IX. yüzyıl ortalarında Pavlikiyanlarla başlar. Bu devirde Divriği Pavlikiyanların başlıca merkezlerinden biri idi. VI. Leo (886-912) Pavlikiyanların üzerine sefer düzenledi ve halkın çoğunu sürgüne gönderdi. X. yüzyılda bir Bizans Garnizonu durumuna gelen Divriği (Tefrike) Sasani ve Abbasi sınırlarına yakın bir konumda ileri karakol olarak önem kazandı.
1071 yılında Malazgirt Zaferi'nin ardından Doğu Anadolu, Alparslan'ın komutanları arasında taksim edilmiş, Erzincan ve yöresi Emir Mengücek Gazi' ye düşmüştür.
Yukarı Fırat Havzası'nda kurulmuş olan Mengücekoğulları, 200 yıl varlığını sürdürmüş ve bu dönemde Oğuz (Türkmen) boyları bu yörede iskan edilmiştir. Erzincan - Kemah ve Divriği olmak üzere iki kol olan Mengüceklerin bir koluna Divriği merkezlik etmiştir. XIII. yüzyıl ortalarında Divriği Selçukluların eline geçmiştir.
Anadolu birliğinin dağıtılmasından sonra, Divriği Mısır-Memlük yönetimine katılmıştır. 1938 yılında Divriği, Osmanlı Padişahı I. Bayezid tarafından, o devirde Mısır Valisi olan İbrahim Şuhri'nin oğlundan teslim alındı 1401 yılında Timur istilasına uğradı. Divriği'nin Türk Birliğine kesin olara katılması Yavuz Sultan Selim devrinde Mercidabık Zaferi'nden sonra olmuştur (1516).
Osmanlı topraklarına katılan Divriği Sivas Eyaletine Bağlı bir sancak (il) merkezi oldu. XIX. yüzyılda Sivas İlinin yeniden düzenlenmesinden sonra, Divriği ilçe merkezi haline getirilmiştir.
C ) TARİHİ ESERLER :
· Divriği Kalesi : Mengücekoğulları tarafından yaptırılmıştır.
· Ulu Cami Ve Darüşşifa : Mengücekoğulları'ndan Ahmet Şah Tarafından yaptırılmıştır. (1228)
· Kale Camisi : Emir İshak oğlu Süleyman Şah'ın oğlu Şahinşah tarafından yaptırılmıştır. (1180)
· Cedit Paşa Camisi : Köse Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. (1799)
· Sitte Melik (Şahinşah) Kümbeti : Mengücek Emiri Süleyman Bin Seyfettin Şahinşah için yaptırılmıştır. (1195)
· Kemarettin Kümbeti : Mengüceklerin hazinadarı Kamereddin' e aittir. (1196)
· Kemankeş Kümbeti : Ulu Cami'ye giden yol üzerindedir. (1240)
· Naip (Gazezker) Kümbeti : Naip Eşref için yaptırılmıştır. (1291)
· Nasıreddin Mehmet yatırı : Nasır Seyid Mehmet için yaptırılmıştır. (1469 veya 1489)
· Türbeler : Araplı Türbesi (merkez), Saracın Türbesi (merkez), Hüseyin Gazi Türbesi(Iğımbat Tepesi üzerinde), Gedikbaşı Türbesi, Karadonlu Can Baba Türbesi (Ömerli Köyü), Ahi Baba Türbesi (Ahi Köyü), Şemmas Pir Ziyareti (Duruköy), Seyit Baba Türbesi ( Akmeşe Köyü), Saçlı Baba Türbesi (Erikli Köyü), Akça Baba Türbesi (Karakale Köyü), Hasan Paşa Türbesi (Üçpınar Köyü), Avşar Tekkesi (Avşar Köyü), Gani Baba Türbesi (Kevendüz Köyü).
· Kiliseler : Yukarı Kilise(merkez), Aşağı Kilise (merkez), Kaya Yakup Kilisesi, Erşün Kilisesi, Uzunkaya (Pağram) Kilisesi, ve Güresin Venk mevkiinde yer alan kiliseler vardır.
· Kervansaraylar - Hanlar : Pamuk Han, Burmahan Kervansarayı, Handere (Mirçinge) Hanı, Dumluca Hanı,
· Hamamlar : Aşağı Hamam, Bekir Çavuş Hamamı, İmamoğlu Hamamı.
